Bron van dit artikel


Datum plaatsing: 14-12-1970 12:00:00

ADO door de hel

In precies 23 minuten leerde ADO voor het eerst dit seizoen de hel kennen.

Een uur voetbal tegen concurrent Sparta had de nog steeds niet als top erkende koploper een sensationele voorsprong van 2-0 opgeleverd. Toen gebeurde. wat al eerder dreigde. Een ouderwets knokkend Sparta sloot zeven minuten voor tijd een nog sensationeler bevlieging af met de score van 4-2. Waarop ADO's terriër Dick Advocaat verzuchtte: "Ik geloof niet. dat dit een ploeg als Feijenoord zou zijn overkomen."

De nederlaag was voor ADO in alle opzichten dramatisch. Al vóór de wedstrijd waren er de zenuwen. Theo van der Burch, nodig om Sparta's onstuitbare duivel Kristensen af te stoppen, kon niet spelen; Harry Hestadt, ijverig en bekwaam vleugelspeler, lag ziek te bed; diens vervanger René Pas was ook al geblesseerd en vlak voor het begin moest ADO's trainer Vaclav Jezek de moeilijke beslissing nemen om centrale verdediger Kees Weimar (opnieuw last van de knie) buiten het elftal te houden.

En daar stond ADO dan. Vlak voor het trio wedstrijden, waarin ADO juist moest bewijzen een werkelijke toppioeg te zijn en niet een van geluk zwangere ééndagsvlieg. Vlak vóór de ontmoetingen tegen Sparta, FC Twente en PSV.

Jezek koos voor een jong drietal. Wim Looye (24) als aanvaller, Simon van Vliet (19) als assistent van Mansveld (die wel kon spelen, maar niet dan na een reeks van ingrepen waardoor het zelfvertrouwen aanzienlijk bleek aangetast) en Aadje Kila als 17- jarige debutant, die dan maar meteen de taak kreeg Kristensen te schaduwen. Kila, juist zaterdag voor twee jaar door ADO gecontracteerd, deed zijn plicht voortreffelijk, al had hij in zijn onervarenheid vijf overtredingen nodig. Juist op het moment, dat Kristensen hem, diep in de tweede helft, dreigde te gaan overspelen wisselde Jezek Leo de Culuwe uit voor de moegespeelde Kila. Bovendien was een van Kesslers slimme manoeuvres (Kristensen méér in het midden laten spelen en Klijnjan méér op de vleugel) daaraan debet geweest. Daardoor kwam het een uur lang superieure tweetal Kila-Advocaat uit balans: Kessler "Later miste ADO Advocaat op het middenveld.''

 

ELASTISCH
Dat ADO met 2-0 vóórkwam was behalve aan een ongelooflijke inzinking van Sparta ook te danken aan eigen verdiensten. Want ondanks de handicap van een door elkaar geschud elftal speelde ADO vanuit de verdediging verrassend snel en elastisch. Alle kenmerken van modern voetbal waren aanwezig.

Onder aanvoering van Lex Schoenmaker, een uur lang de beste man op liet, veld en in deze vorm een speler van internationale klasse, bewoog de ploeg zich snel en intelligent tussen de aarzelende en vrouwelijk voetballende Spartanen. Schoenmaker leidde de eerste treffer in en scoorde zelf de tweede. Sparta drukte wel, was in het veld iets sterker, maar de bezieling ontbrak. ADO voelde zich, ondanks alle tegenslag sterk. Advocaat: "lk had toch wel de indruk, dat iedereen er nog eens extra tegen aan wou."  Een ander facet van het drama was, dat een meter of twintig verder, in de kleedkamer van Sparta er ook het een en ander gebeurde. Jan Klijnjan: "Toen we in de rust in de kleedkamer kwamen zei niemand wat. We namen een kopje thee en zaten eigenlijk allemaal een beetje te denken aan wat er gebeuld was. Drie goals tegen bij MVV, drie goals tegen Bayern München en nu op eigen veld met 0-2 achter. Opeens zeiden we tegen elkaar: dit kan niet langer zo. Dan maar de zeis erin.

"En de zeis ging erin. Opeens was Sparta onherkenbaar. Fanatiek, alert., knokkend voor elke meter. Kessler: "Voor rust speelden we ingehouden. We gaven te vee! ruimte." Dat kwam voornamelijk, omdat nieuweling Drijver Schoenmaker te weinig afstopte, waardoor Spart a's verdedigers (met name Ter Horst) kwamen te "zwemmen". Sparta dreef het tempo omhoog, wierp zich fanatiek in elk duel en schuwde de tackles niet langer. Het was als vanouds, die Spartaanse furie. Ter Horst: "Het probleem voor rust was. en dat geldt eigenlijk ook voor de wedstrijd tegen Bayern, dat we te mooi wilden voetballen. En dat kunnen we nog niet. Je kunt de inzet niet missen.


WALS
Sparta's metamorfose was voor ADO een fraaie toetssteen. Was ADO. als de nummer één van de Nederlandse eredivisie, in staat dit geweld op te vangen? ADO faalde volledig voor dit examen. Niemand bleek in staat de bal te houden. de bal werd niet teruggelegd, er werd te weinig: bewogen er werd te weinig gegroepeerd gespeeld. Elk raffinement om de aanvalsgolven van Sparta (Van der Veen: Het was net een wals, zo gingen we er over heen"  te ontregelen ontbrak. Er ontbrak de hardheid van een Neeskens, de slimheid van een Van Hanegem of de klasse van een Keizer. Alles en iedereen liep bij ADO door elkaar. Niemand kwam meer uit de verdediging. "Het was de angst", zei Advocaat. "Maar ik begrijp niet", aldus Klijnjan. "dat een ploeg die in de Eredivisie 14 wedstrijden bovenaan staat op zo'n manier zo'n voorsprong kan weggeven. Als je na vier wedstrijden ongeslagen bent kun je van geluk spreken. Na veertien wedstrijden niet meer. Dan moet je iets kunnen. Daar zag ik in die tweede helft niet veel van". En Ter Horst: "Ik wil niet zeggen, dat wij een klasseploeg hebben, maar ADO ook niet. Ze zijn enthousiast en doen er veel aan, maar echte klasse, nee."


Het vervelende voor ADO was, dat de sleutelfiguur Aad Mansveld duidelijk last had van de blessure aan de heup. Hij beschuldigde later zelfs Koudijzer ervan hem met opzet op de pijnlijke plek voortdurend te hebben geraakt. Wat in ieder geval bewijst, dat de blessure bij Mansveld psychologisch diep doorwerkte. In zijn spel kwam dat ook tot uiting. Mansveld was in de duels ouderwets hard en nam evenmin veel risico, maar tactisch speelde hij volkomen anders dan normaal. Mansveld bleef voortdurend op de rand van het zestienmetergebied hangen in plaats van snel tot aan de middenlijn op te sluiten, zoals ADO gewoonlijk doet.

Door Mansvelds weifelende houding bleven de overige verdedigers óók hangen, bleef het middenveld terug en kwamen de spitsen Couperus rn Berg na rust niet meer aan de bal, omdat ze te geïsoleerd werden. Een ander gevolg was, dat Sparta's middenvelders (het inzetten van Peter de Quant voor Drijver was een belangrijke versterking), voortdurend de aanvallers van bruikbare passes in de diepte konden voorzien.

ADO raakte ingesloten en de vier doelpunten in 23 minuten waren daarvan een pijnlijk bewijs. Mansveld: "Achteraf zijn er drie redenen waarom ik zo ver terug ben gebleven. Ik speelde met twee "vreemde" verdedigers voor me: Van Vliet en Kila. Bovendien zal de angst van de blessure een rol hebben gespeeld en daarnaast was er de grensrechter, die er helemaal niks van snapte. Daardoor durfde ik niet on één lijn te spelen."


BEVRIJDING
De nederlaag voor het tot aan de toppen van de kruin gespannen ADO is de eerste dit seizoen. Een bevrijding voor alle spanningen? Jezek: "Misschien als je de rust nog 0-0 staat en dan met 2-0 verliest. Maar niet als je met 0-2 Vjoorstaat en dan er met 4-2 ingaat. Dit is voor ons gewoon een goede les. We moeten onder druk de bal leren houden."

Niettemin: een "bravo" voor Sparta, dat zich fabelachtig herstelde van een onvoorstelbaar zwakke eerste helft. Kessier sprak zelfs van een "voetbalwonder". "Ik heb de jongens al zo vaak het voorbeeld van de Duitsers voorgehouden. Weet je nog van 1954, toen Hongarije in de finale van het wereld toernooi met 2-0 voorkwam? Die superieure, onverslaanbare Hongaren, die de Duitsers eerder met 8-3 hadden geklopt? Een weet je nog, hoe Duitsland tenslotte met 3-2 won. En in Mexico, tegen de Engelsen. In de hitte van Leon met 2-0 achter. En dan toch nog met 3-2 winnen? Dat kan in voetbal. Als je karakter hebt. En dat heeft Sparta. Zij hebben zichzelf weer in vorm gespeeld. Zij hebben de vorm afgedwongen."




TWIJFEL
Na de goede start van het Kesslriaanse Sparta was de laatste weken twijfel gerezen. Acht doelpunten tegen in 225 minuten voetbal is voor en ploeg als Sparta te gek. Het ondermijnde het vertrouwen, wat voor rust in een trieste reeks van slechte centers en acties tot uiting kwam. Maar onderaanvoering van de ongekend felle Van der Veen en de verrassend snel warm draaiende De Quant begon Sparta beuken.

Het hield ADO in een houtgreep, die Anton Geesink niet zou hebben kunnen verbeteren. En capituleren, ongeorganiseerd. chaotisch, onervaren. Met een niet overtuigende Thie, een te veel risico's nemende Korevaar, een na rust onzichtbare Looy onbereikbare spitsen als Couperus en Berg.  Zelfs de dapper tandem Kila-Advocaat kon aan die wurging, niet ontsnappen.

Sparta walste zeer gedecideerd naar een overwinning, die voor het verdere verloop van het seizoen wel eens heel. belangrijk kan zijn. Zonder de geblesseed Walbeek, zonder de gepasseerde Kouwalik (Kessler: "Uit tactische overweging) en zonder, nog steeds, een wat mopperende Charley Bosveld. Kessler "Charley is nog niet zo ver. Ik denk nog een week of drie. Charley wil het forceren. Hij komt wel."