Gianni Zuiverloon: 'Ik heb echt stilgestaan'

Als groot talent werd hij Europees kampioen, verdiende hij een transfer naar de Premier League en speelde hij in de Primera Division. Niets leek een glansrijke carrière van Gianni Zuiverloon (27) in de weg te staan. Toch haperde de motor, waardoor de verdediger momenteel bij ADO Den Haag moet knokken voor een nieuwe impuls.

 

 

door Freek Jansen

 

 

Ze zijn momenteel vooral voer voor vragen tijdens allerlei voetbalquizzen. Waar spelen de Europese kampioenen van 2007? De grote talenten die onder Foppe de Haan tot ongekende hoogte stegen en nog maar aan het begin stonden van een veelbelovende loopbaan. Het antwoord is pijnlijk: een gouden lichting is veelal in rook opgegaan. Wie het basiselftal van die bewuste 23 juni in Groningen langsloopt, ziet ruim zeven jaar na dato geen internationals van het grote Oranje, maar een elftal vol krassen en deuken. Sommige spelers verdienen hun brood in Turkije, een enkeling is in Griekenland of Engeland terechtgekomen; er is er zelfs al een die het profvoetbal vaarwel heeft gezegd. En er zijn drie spelers van het basisteam van de gouden Jong Oranje-lichting die dit seizoen in de marge van de Eredivisie hun speelminuten maken.

 

 

Gianni Zuiverloon is een van die drie. Na omzwervingen via West Bromwich Albion, Ipswich Town, Real Mallorca en SC Heerenveen, speelt hij nu voor ADO Den Haag.  "Gisteren had ik Royston Drenthe nog lange tijd aan de telefoo", koppelt de verdediger direct het heden aan het verleden. "We speelden samen als kleine jochies in de jeugd van Feyenoord, en nu, twintig jaar later, is onze vriendschap nog altijd intact. Dat zegt veel, want er is in de tussentijd een hoop gebeurd." Dat is een understatement. Vooral in het geval van vriend Drenthe, tegenwoordig uitkomend voor Sheffield Wednesday, waren er hoge pieken, gevolgd door diepe dalen. "Natuurlijk hebben we het er nog weleens over. Over vroeger, hoe het was, keuzes die totaal verkeerd hebben uitgepakt, hoe het had kunnen zijn. Maar niet eindeloos hoor, want we beseffen beiden dat je het verleden niet meer kan veranderen."

 

 

Wie de carrière van Zuiverloon bekijkt, is snel geneigd om in de verleden tijd te praten. De speler zelf heeft echter nog grote plannen voor de toekomst, daarover later meer. Eerst het vizier op iemand die de ontwikkeling van de speler als geen ander langs de meetlat kan leggen. Als jochie van twaalf kwam Zuiverloon in de C1 van Feyenoord onder de vleugels van Henk Fraser, om vervolgens een paar jaar later in de A1 weer onder hem te spelen. Sinds vorig jaar kruisen de paden zich opnieuw. "Laat ik beginnen te stellen dat Gianni een waanzinnig mens is", zegt de trainer. "Dat is hij voor anderen, maar helaas ook voor zichzelf. Gianni is een lieve gozer, maar heeft ook als karaktereigenschap dat hij te makkelijk is. Hij kiest zijn momenten uit om goed te trainen. Als het op een dinsdag op tachtig procent kan, dan doet hij dat. Dat is elke keer weer een discussiepunt. We kennen elkaar door en door, waardoor het wederzijds respect groot is, maar we schromen de confrontatie niet. Dat is niet erg, want ik ben helemaal gek van zijn voetballende kwaliteiten. Alleen is zijn kracht ook zijn zwakte. Hij is blijkbaar zo goed, dat hij het met tachtig procent op een training ook gemakkelijk redt. Terwijl ik van één ding heilig overtuigd ben: met zijn kwaliteiten had hij nu helemaal niet voor ADO moeten spelen. Hij is atletisch, ijzersterk aan de bal, tactisch en technisch top. Dan zit het verschil dus in de focus. De beste kunnen zijn, is iets anders dan de beste willen zijn. Dat houd ik Gianni ook heel vaak voor. Hij is het er niet altijd mee eens, en dat mag ook, maar ik blijf superkritisch op hem."

 

 

Het is een interessant mentaal spel tussen trainer en speler. Fraser, als voetballer hét voorbeeld van maximale drive om alles eruit te halen. En raspaardje Zuiverloon, het grote talent van weleer. ‘We hebben met ADO wedstrijden gewonnen, omdat Gianni zo goed was’, durft Fraser te zeggen. "Maar we hebben ook duels verloren, omdat Gianni stond te snurken. Dat houd ik hem vaak voor. Als je de top wil bereiken, en dat kan nog steeds voor hem, dan moeten die slaapmomenten eruit. De gemakzucht, het flegmatieke. Dat frustreert soms, omdat het botst met mijn karakter. Eerlijk gezegd denk ik dat hij – net als jongens als Roland Alberg en Michiel Kramer – blij mag zijn dat hij niet met mij in één team heeft gespeeld. Dan had ik hem op de training zeker een keer een flinke schop gegeven."

 

 

Geconfronteerd met de woorden van zijn trainer, volgt er een korte glimlach bij de speler. Zuiverloon heeft begrip voor de lezing, maar houdt er zijn eigen gedachten op na. "In het geval van de trainer kan ik het accepteren, hij kent mij, maar er zijn ook veel mensen die over mij oordelen zonder dat ze weten waarover ze praten. Daar kan ik me soms mateloos aan irriteren. Het toontje van: Als jij dit, of als jij dat had gedaan, daar kan ik helemaal niks mee. Ik ben het er ook helemaal niet mee eens. Mensen die over mij oordelen, weten niet dat ik altijd voor de sport heb geleefd. Uitgaan heeft me nooit echt getrokken, ik drink niet, rook niet en let op mijn voeding. Ik kan mezelf op dat vlak dus niet verwijten dat ik er meer voor had moeten doen. En de hele tijd als, als, als roepen, dat slaat nergens op. Misschien was ik wel veel meer geblesseerd geraakt als ik vroeger harder had getraind."

 

 

Volgende maand wordt hij 28 jaar. In de selectie van ADO behoort hij tot de routiniers, en zijn ervaring zet hem steeds meer aan het denken. "In de laatste twee jaar heb ik wel een omslag gemaakt, ben ik steeds meer over het voetbal gaan nadenken. Ik snap Fraser als hij zegt dat ik harder moet trainen, alleen, hij moet ook weten dat ik momenteel al alles doe om het beste uit mezelf te halen. Ik heb zelfs een personal trainer genomen, en bij hem ga ik in Schiedam elke week minimaal één keer langs. Om voor mezelf extra oefeningen te doen, sterker en fitter te worden." Toch houdt Zuiverloon er, net als zijn ploeggenoten Kramer en Alberg, zijn eigen opvattingen op na. "In Nederland wordt zo vaak geroepen: Je traint zoals je speelt. Dat vind ik klinkklare onzin. Trainen is belangrijk, maar geen team heeft ooit drie punten gekregen omdat ze goed trainden. In Spanje en Engeland heb ik ervaren dat een andere trainingsinstelling óók werkt. Daar was het puur onderhouden, ontspannen fit blijven, zodat je kan toeslaan in de weekenden. Dat sluit aan bij mijn visie."

 

Behalve met Drenthe heeft Zuiverloon ook nog altijd geregeld contact met Ryan Babel, Ryan Donk en Boy Waterman. Eveneens spelers uit de succesvolle lichting, die de belofte maar in zeer beperkte mate hebben ingelost. Een conclusie die Zuiverloon ook voor zichzelf heeft getrokken. 

"Ik hoor vaak om me heen dat mensen denken dat ik al in de dertig ben, waarschijnlijk omdat ik alweer bijna tien jaar als profvoetballer actief ben en in mijn beginjaren veel in het nieuws kwam. Maar het is zeker niet zo dat ik genoegen neem met wat ik tot nu toe heb meegemaakt. Integendeel. Ik wil de komende jaren nog heel veel laten zien.’ De tussenbalans is er een vol mitsen en maren. ‘Ik kan onmogelijk tevreden zijn. Als mens heb ik in Engeland en Spanje mezelf ontwikkeld, maar als voetballer heb ik een paar jaar echt stilgestaan. Zo realistisch moet ik zijn. Dat lag aan allerlei zaken, maar mijn vele blessures hebben zeker een rol gespeeld."

 

 

Voor zijn komst naar ADO zat de Rotterdammer met grote regelmaat in de lappenmand. "Spierblessures, echt, om gek van te worden. Het begon aan het einde van mijn periode in Engeland en nam de blessures mee naar Spanje en daarna SC Heerenveen. Steeds als ik weer fit was, liep ik een nieuwe spierblessure op. Ik ben bij zo veel artsen geweest, maar een heldere diagnose kwam er zelden. Al mijn spierblessures waren zo mysterieus. De artsen wisten zich er jarenlang geen raad mee, totdat mijn verstandskiezen werden getrokken. Een krankzinnig verband als je het zo hoort, maar toen die kiezen eruit waren, had ik opeens nergens meer last van. Sindsdien zijn mijn blessures ook verdwenen. Ik ben me er laatst wat meer in gaan verdiepen en las dat het veel vaker voorkomt. In Italië wordt het bij de medische keuring zelfs meegenomen. Als spelers daar nog verstandskiezen hebben, worden ze er gewoon uitgetrokken. Was dat maar eerder bij mij gebeurd..."

 

 

De opmerkelijke aanleiding van zijn blessureleed wil Zuiverloon echter niet als excuus gebruiken. Hij heeft te weinig gebracht. Jarenlang was het te veel rommelen in de marge en daar is hij zich van bewust. Toch kijkt hij zeker niet met wrok of rancune terug. Alle ervaringen hebben hem veel opgeleverd, in positieve en negatieve zin. ‘Verschillende culturen, verschillende mensen. Het heeft me zeker wel gevormd. Ik heb de voetballerij als enge wereld ervaren, maar ook als een heel mooie.’ Over het mooiste moment hoeft hij niet lang na te denken. "Dat was één persoon: Christian Gyan.’ Even kijkt Zuiverloon weg. ‘Dit is nog nooit naar buiten gekomen, maar nu kan het geen kwaad. Mijn doorbraak als achttienjarig jochie bij Feyenoord heb ik voor een belangrijk deel aan Gyan te danken. Ik kreeg als talent bij Ruud Gullit de kans, mocht meetrainen en op een gegeven momen kreeg ik als rechtsback speelminuten. Gyan was de eerste man op die positie, alleen had hij nog weleens een blessure. Ik weet nog goed dat ik een week zó goed trainde, echt alles lukte. Maar Gyan was ook fit, dus hij zou spelen. Daar was geen twijfel over mogelijk. Totdat Gyan naar me toekwam na de laatste training. “Gianni, ik heb deze week zo genoten van jou, jij verdient het om te spelen. En dat ga jij doen ook, ik zeg wel dat ik een beetje last heb van mijn knie”. Ik wist niet wat ik hoorde. Vervolgens liep hij naar Gullit, trok een moeilijk gezicht en greep naar die knie. De trainer zei vervolgens dat ik zou gaan spelen, omdat Gyan geblesseerd was. Niemand heeft dit ooit geweten, maar het heeft me nooit los kunnen laten. Die warmte en het karakter om een ander iets te gunnen, ook al gaat het ten koste van jezelf... Ik krijg er nu nog kippenvel van. Christian Gyan is de meest bijzondere persoon die ik ooit ben tegengekomen."

 

 

Het zijn herinneringen die nog altijd veel indruk maken op Zuiverloon. Maar hij heeft ook de andere kant ervaren. "Als ik aan het mooie denk, komt Gyan naar boven, andersom geldt dat voor Roberto Di Matteo." De huidige trainer van Schalke 04 was bij West Bromwich Albion de manager van Zuiverloon. "Hij zag het in het begin in me zitten en het ging ook goed. Alleen privé kreeg ik een flinke klap te verwerken. Mijn vriendin destijds kreeg een miskraam en dat hakte er flink in. Ik nam het mee naar de club, merkte aan mezelf dat mijn concentratie niet optimaal was en het had ook een negatieve invloed op mijn spel. Ik besloot het toch maar aan te geven bij de manager. Di Matteo reageerde heel begripvol. Hij zei dat ik alle tijd moest nemen die ik nodig had en dat hij weer een beroep op me zou doen als ik er klaar voor was, want hij zag het helemaal in me zitten. Opgelucht nam ik even wat afstand. Na een paar weken voelde ik me beter en besloot ik weer volledig aan te sluiten bij de groep. Maar de manager zag me geen moment meer staan. Alle woorden die hij tegen me had gezegd en die me zo’n goed gevoel hadden gegeven, bleken niets meer waard."

 

 

De vertrouwensband met een trainer vormen een opvallende rode draad in de carrière van Zuiverloon. "Misschien heb ik wel een heel kritische trainer nodig om het beste uit mezelf te halen. Henk Fraser is dat en Gertjan Verbeek was daar ook een meester in. Ik was nog jong in mijn eerste periode in Heerenveen, toen hij me onder zijn hoede nam. En dat ging met harde hand. Met auto’s reden we vanaf het stadion naar het trainingscomplex. Op de terugweg moest ik geregeld verplicht met hem meerijden. “Je moet weten: dit zeg ik niet tegen jou als persoon, maar tegen jou als voetballer”, was dan vaak zijn eerste én laatste zin. Daartussen zat dan een heel betoog waarin hij me flink aanpakte, over wat ik allemaal niet goed deed en waar ik aan moest werken. Natuurlijk krijg je liever complimenten, maar die aanpak werkte wel bij mij, want het was oprecht. Uiteindelijk draait het daar om."

 

 

Het is al met al een indrukwekkend lijstje trainers met wie Zuiverloon in aanraking is gekomen. Op Mallorca liep Michael Laudrup weg met hem, totdat hij werd ontslagen. Opvolger Joaquín Caparrós keek heel anders tegen de kwaliteiten van de verdediger aan. In zijn tijd bij West Brom was niet alleen Di Matteo, maar ook de huidige bondscoach van Engeland, Roy Hodgson, zijn manager. En Zuiverloon speelde onder zowel Ruud Gullit als Marco van Basten. Vooral Gullit maakte veel indruk. ‘Ik was centrale verdediger in de A1, toen Gullit me bij het eerste elftal nam. “Ik ga jou groot maken als rechtsback”, waren zijn eerste woorden. Stond ik daar als jong mannetje. Vanaf mijn vijfde speelde ik voor Feyenoord, eerst een paar jaartjes voor de amateurtak en daarna de profafdeling. Al die tijd droomde ik van spelen in De Kuip."De ambitieuze woorden van Gullit kwamen niet uit. De trainer verdween al snel uit Rotterdam en de teller van Zuiverloon stokte bij tien competitieduels. "Misschien zijn die woorden van Gullit wel typerend voor mijn voetballeven tot nu toe. Ik heb nergens spijt van, dingen gaan zoals ze gaan, maar op bepaalde momenten was ik wel heel dicht bij de grote stap. In mijn goede tijd bij Mallorca toonde Valencia belangstelling. En in Engeland was ik op een gegeven moment aan een heel goede serie bezig en was ik heel dicht bij een transfer naar Manchester United. Natuurlijk denk ik daar nog wel eens aan. Alleen hoor ik mezelf nu weer in de verleden tijd praten... dat moet maar eens afgelopen zijn. Want de komende jaren is er nog een hoop moois te behalen. Er is maar één persoon die daarvoor kan zorgen en dat ben ik zelf."

 

 

Een gouden lichting zeven jaar later

Op 23 juni 2007 kroonde Jong Oranje zich, met Gianni Zuiverloon als rechtsback, tot Europees kampioen. Ruim zeven jaar later zijn negen van de elf basisklanten van toen veelal in de luwte actief, een is zonder club en een is zelfs helemaal gestopt. Geen enkele speler is erin geslaagd zich door te ontwikkelen tot vaste waarde van Oranje.