Bron van dit artikel


Datum plaatsing: 25-01-2014 09:49:00

'Dit ADO Den Haag mist een voetbalhart'

Vier Haagse coryfeeën: Andre Wetzel, Mario van der Ende, Rob Jansen en Sjaak Bral buigen zich over de precaire situatie van hun ADO, over de pijn en de worstelingen van de nummer 18 van de eredivisie.

"De club wordt gerund door vastgoedmensen en typetjes van de gemeente."

Troosteloos onderaan, halflege tribunes en oud-Haags gezanik en cynisme. Het rommelt alweer bij ADO Den Haag, de immer roerige club uit de derde stad van Nederland. In de aanloop naar ADO Den Haag - Feyenoord van vanavond bracht AD Sportwereld vier Haagse coryfeeën aan één tafel, op zoek naar antwoorden op die ene vraag: hoe komt dit ooit nog goed? "Met de mensen die nu in de top zitten, wordt het nooit wat."

Door Dennis Jansen en Sjoerd Mossou

 

Hoe vaak komen ze eigenlijk zelf nog bij ADO Den Haag, ouderwets in het stadion? Oud-scheidsrechter Mario van der Ende, cabaretier Sjaak Bral,spelersmakelaar Rob Jansen en voormalig coach/directeur André Wetzel kijken even zwijgend om zich heen. Een zucht weerklinkt in het kantoor van Jansen, hartje Den Haag, waar het gezelschap zich verzameld heeft.

 
"Vroeger had ik twee stoeltjes. Nu kom ik er misschien drie, vier keer per jaar," zeg Bral. "Zo'n twee keer," zegt Van der Ende. Wetzel: "Twee, drie keer per jaar. En alleen als ik uitgenodigd word voor de radio of televisie." Jansen heeft nog een eigen skybox in het stadion, meestal bezet met vrienden en zakenrelaties. "Maar zelf ben ik er weinig. Drie tot vijf keer in een jaar. Maximaal."  

 

Goedbeschouwd is het de diagnose van ADO Den Haag in één klap gevangen. Vier Hagenezen aan een tafel, allemaal met een groot hart voor de club, maar nog zelden te zien in het stadion. Waarom staat de derde stad van Nederland nooit eendrachtig achter ADO? Waarom is het, zo kort na het succesjaar 2010/11, alweer helemaal mis?

Jansen: "Een voetbalclub is ook een beetje haat/liefde. Je houdt er altijd van, maar je bent er ook wel eens heel boos op. Daar komt bij dat veel Hagenezen zich alleen met de club willen associëren als het goed gaat. Als het slecht gaat, komen er veel niet."

Bral: "We zijn toch een beetje mooi-weer-supporters." Jansen: "Behalve die jongens op Midden-Noord. Het ligt in de volksaard dat de Hagenaar het leuk vindt als het goed gaat, maar als het slecht gaat, zeggen ze: Zie je nou wel! Ik heb altijd gezegd dathet niks was."

Van der Ende: "Voeren. Zeiken. Dat is Haags. We hebben de ooievaar in ons wapen. Hoog op de poten, ruim in de veren, een grote bek. Maar nu moeten we ons een beetje koest houden. Dat strookt niet met de Haagse bluf."

 

In de zeventiger jaren van de vorige eeuw was ADO de club die de top uitdaagde, vlak onder Ajax en Feyenoord. Nu niet meer voor te stellen.

 

Jansen: "Er is één wet in het voetbal: clubs met historie komen altijd bovendrijven. Dat geldt ooit ook weer voor ADO. Maar als je mij nu vraagt wat er mis is, dan zit het probleem hem in de balans tussen de cultuurbewakers - zeg maar de echte voetbalmensen - en  de academici. Die balans is er nutotaal niet."

Van der Ende: "De oorsprong was al lastig. ADO Den Haag ontstond uit een fusie. Holland Sport en ADO, dat zijn altijd twee bloedgroepen gebleven. Dat maakt het gecompliceerd. En dan heb ik het nog niet eens over de stad. Den Haag is de kak van HBS, Quick en HVV, maar ook jongens van de gestampte pot. Zand en Veen. Een eilandenrijk. Wij hebben het internationaal gerechtshof, ambtenaren maar ook Oh Oh Cherso."

Wetzel: "Na de jaren zeventig is er een periode geweest dat het imago enorm beschadigd is door supportersproblemen. Daar heeft de club een enorme tik van gehad en dat speelt nog steeds."

Jansen: "Toch was dat op een gegeven moment geen correct beeld meer. ADO is allang ingehaald door clubs die gekker waren. Ik vind het nu heel erg meevallen, maar de geschiedenis blijft schijnbaar boven ons hoofd zweven."

Bral: "Wij waren de eerste. Dat onthouden de mensen."

Toen ADO naar het nieuwe stadion verhuisde ging het toch de goede kant op?

Wetzel: "Het is nog niet goed. Als  je bij Feyenoord, Ajax of FC Utrecht komt, heb je één vak met fanatieke, zeg maar de rauwe fans. Bij ADO kom je in het hele stadion die types tegen. Dat stuit gezinnen tegen de borst. Die vinden het niet gezellig. Het is ADO niet gelukt dat groepje na de verhuizing bij elkaar te houden. Een ongelooflijk domme fout."

Hangt er nog steeds een sfeer die mensen afschrikt?

 

Wetzel: "Als je bij ADO op de hoofdtribune zit, hoor je dingen die je elders niet hoort. Begrijp me goed, ik voel me niet onveilig, maar hou er niet van. Vind het niet prettig."

Van der Ende: "Je hebt een medische encyclopedie nodig om te begrijpen wat ze zeggen."

Bral: "Soms schrik je je rot als je de ene kanker na de ander hoort. Het is Haags dialect, zeggen ze, maar ik heb er he-le-maal niks mee."

Wetzel: "Toen ik trainer was, stond er een boete op het woord 'kanker'. Het heeft een half jaar geduurd voordat dat er uit was."

Zelfs ADO - Ajax was dit seizoen niet eens uitverkocht. Dat is toch gek? NAC, Feyenoord of FC Groningen zijn óók levendige clubs waar het niet altijd goed gaat. Maar de mensen blijven komen.

Jansen: "Heeft ook te maken metcultuur. Blijkbaar is een Bredanaar, een Rotterdammer of een Groninger trouwer."

Wetzel: "Alles staat en valt met resultaten. Koppel het imagoprobleem van ADO aan de prestaties en je snapt dat grote sponsors afhaken. Een groot bedrijf wil niet geassocieerd worden met ellende. Vicieuze cirkel."

Van der Ende: "Wanneer je Den Haag in komt, rijd je onder het Nationale Nederlanden-gebouw door. Dat bedrijf sponsorde ooit de Residentie Cup. ADO speelde tegen Barcelona, maar Patrick Kluivert werd zo schandalig bejegend door het publiek, dat Nationale Nederlanden zei: Doen we nooit meer."

Wetzel: "Imago is meer dan alleen de supporters. Neem die majorettes, die dansjes doen op het veld voor de wedstrijd. Daar moet de club snel mee ophouden. Goedkoop. Shabby. Het kan echt niet."

Van der Ende: "Bij Ajax staat een jochie de bal 1500 keer hoog te houden. In Den Haag danst een meisje met een pompoennetje in een te kort rokje. In een huidkleurige panty."

De probleemanalyse is helder. Maar hoe buig je het om?

Jansen: "Er zijn heel veel bestuurders, beleidsbepalers, managers geweest bij ADO, die allemaal hun uiterste best doen. Er zit daar niemand, of je ze nu mag of niet..."

Bral: "...die de boel naar de kloten  helpt?"

Jansen, minzaam glimlachend: "Niet bewust, althans. Misschien wel door onkunde, maar iedereen doet zijn best. Iedere bestuurder in de voetballerij is een masochist, want wie daar gaat zitten, wordt een keer afgeschoten. De enige manier om een club succesvol te runnen is een sociale dictatuur. Sociaal naar buiten, dictatoriaal van binnen. Klaar. De baas, of de bazen, moeten in alles verantwoordelijkheid nemen."

 

Wat versta je onder dictatoriaal?

Jansen: "Je moet niet te veel overleggen. Je moet bepálen. Bayern Müchen heeft drie mensen in de leiding. Drie toppers. Sportief. Maatschappelijk. Publicitair. Daaronder werken 350 mensen. Natuurlijk wordt er overleg gevoerd, maar zij bepalen. Altijd."

Wetzel: "Er moet iemand de baas zijn. Ik had bij ADO volledige zeggenschap over het technisch beleid, maar op een gegeven moment werd er achter mijn rug aan mijn autoriteit geknabbeld. Ricky van den Bergh stapte het veld op, terwijl ik hem had geschorst. Had de voorzitter van de raad van commissarissen eventjes
de trainer gebeld. Toen dacht ik: ik moet hier wegwezen. Op zo'n moment houdt alles op."

Jansen: "De trainer zelf is in mijn ogen volslagen onbelangrijk. Na twee jaar is-ie weg. Veel belangrijker is de cultuurbewaker. Een technisch directeur, een sterke voorzitter. De trainer heeft inspraak, daarna houdt het op."

 

Heeft juist een duiventil als ADO dit model nodig?

Jansen: "De club zal never nooit akkoord gaan met dit model, te veel mensen vinden het te leuk om mee te praten. Die gaan hun positie echt niet weggeven. Ego's hè."

Bral: "Het zijn ambtenaren. Vergadertijgers. Plucheplakkers."

Jansen: "ADO mist een hart, een voetbalhart. Er zit geen voetbal meer in de club. Behalve Lex Schoenmaker, de Di Stefano van ADO. Een icoon en een fijn mens. De club wordt nu gerund door vastgoedmensen en typetjes van de gemeente. Ze hebben geen enkel benul waar het bij een club werkelijk om gaat. Ik zal één opmerking nooit vergeten van een beleidsbepaler die de club destijds overnam (Mark van der Kallen behoedde ADO voor eenfaillissement in 2008, red.). Hij zei: 'Het zal me niet interesseren wat er op het veld loopt, al lopen er koeien. Het gaat om het stadion."   Het ging ze om geld verdienen in plaats van om voetbal."

Bral: "We hebben nu wel zonnepanelen op het dak. Zonnepanelen! Laten we eerst eens een fatsoenlijke spits kopen. ADO: Alles Door Opwarming. Maar ik heb liever dat er op het veld iets warms gebeurt."

Wetzel: "Ze hebben pas het parttime hoofd jeugdopleiding ontslagen. Een parttimer! Zolang ze geen stuiver investeren in een fatsoenlijke jeugdopleiding, wordt het nooit iets. De trainersaccommodatie is te zielig voor worden. Als je daar binnenkomt met je tasje, springen toch de tranen in je ogen? Het kan écht niet, maar het heeft voor die mensen gewoon geen prioriteit."

 

Rob, je hebt hier jarenlang aan de knoppen gezeten. In hoeverre ben je door schade en schande wijs geworden?

Jansen: "Toen ik bij ADO zat, dacht men dat ik total power had, één grote misvatting. Was het maar zo. Ook ik zat gevangen in een  vergadercultuur. John van Ringelenstein was mijn vriend, een supersociaal en fatsoenlijk mens. Uit liefde volgde ik 'm. Maar ik had de rol moeten spelen waar ik toch al van werd beticht: de baas zijn, geen concessies. Toen ADO op degraderen stond, moest er een trainer komen die de boel kon redden, samen met Lex Schoenmaker. Binnen 48 uur vond ik Gerard van der Lem. Een vriend van Aad Mansveld. 'Ik zag Aad al lachend voor me', zei hij. Hij wilde het doen, voor een appel en een ei. Maar de bureaucraten gingen ervoor liggen, de vergadercultuur."

 

Waar ging dat mis?

"Het cruciale moment was eind jaren negentig, de club was op sterven na dood. Van Ringelenstein stond met mijn vader aan de deur. Mijn vader zei: Jongen, het is vijf over twaalf. Morgen gaat de plug eruit. ADO is dood, tenzij je nu dit bedrag stort. Niemand deed iets. Een dag later heb ik het geld overgemaakt. Daar ben ik nu nog trots op. Het was de enige uitweg. Het voelde heel emotioneel. ADO. Ons cluppie. Maar vrij kort daarna ging ik de fout in. Het werd me direct gezegd: Je moet afscheid nemen van bepaalde mensen. Maar ik zat in een democratisch model. De raden, de gemeente, de ambtenaren, de leden, iedereen deed mee. Maar ik had toen de power. Ik had de leiding moeten pakken," aldus Jansen, die ineens wordt gebeld door David Moyes, de geplaagde coach van Manchester United. "Zo terug, jongens."

 

Oké, we gooien een bom op de club en beginnen opnieuw. Waar beginnen jullie?

Jansen, terug: "Ik begrijp Cruijff bij Ajax heel goed. Daar heb je het 'technisch hart'. Cultuurbewakers die alles bepalen. Dat is echt geen nieuw geloof of model. top met al dat overleg. Stop met commissies. Stop met dat gouden aandeelgezeur. Voetbalmensen moeten de club managen, bureaucraten voeren uit. Nu is het andersom." Martin Jol? Dick Advocaat?

Wetzel: "Die namen zingen hier al jaren rond. Advocaat, maar die gaat het niet meer doen. Niet in de huidige structuur. Hooguit met mensen die hij écht vertrouwt."
Jansen: "Het allerbelangrijkste is je aan- en verkoopbeleid. Als dat voor zeventig procent deugt, ben je een heel end. Als er geen voetbalkennis zit, zoals nu: forget it. Deze mensen vinden het allemaal te leuk."

Van der Ende: "Alsof ze FIFA 14 zitten te spelen."

 

De realiteit is dat ADO laatste staat. Wat moet er op korte termijn gebeuren?

Van der Ende: "Je moet vooral geen paniekvoetbal gaan spelen."

Wetzel: "Je moet het laten zoals het is en deze trainer zijn gang laten gang. De chemie is goed, naar ik begrijp. Daar zit het probleem niet. Als je het geld hebt, kun je een echte versterking halen. Lurling? Een échte versterking, zei ik."

Jansen: "Ik geloof niet in noodgrepen. Geef Maurice Steijn de rust en de steun. Een talentvolle jongen. Rondom het elftal is rust nu cruciaal."

 

Wat gebeurt er als ADO degradeert?

Jansen: "Dat zou een groot drama zijn. Maar Mark van der Kallen, de huidige eigenaar, kan goed rekenen. Die weet precies wat dat kost."

Wetzel: "Als je erin blijft op één punt, kun je opnieuw beginnen. Geld investeren in een fatsoenlijke jeugdopleiding en accommodatie, want die is uit de achttiende eeuw. En dit model kiezen. Voetbal centraal stellen."

Als ADO erin blijft, verandert er toch niets? Dan gaat het gewoon op dezelfde voet verder.

Wetzel: "Dat zou goed kunnen. Maar in de eerste divisie begin je op min vijf miljoen. Minimaal."

Van der Ende: "Je ziet aan Sparta hoe moeilijk het is om terug te komen. Als ze het maar niet op de laatste wedstrijd laten aankomen. Cambuur-uit."

Jansen: "Dan kabbelt het gewoon door, vrees ik. Als deze beleidsbepalers niets doen, verandert er niets. Hun hart zit niet bij deze club. Voor hen is het meer een verjaardagscadeautje. Deze groepering heeft totaal niets met voetbal."

 

Is het ondenkbaar dat jullie er nog een keer instappen?

Jansen: "In deze vorm nooit. Deze beleidsbepalers zijn zo ontzettend verweven met de gemeente. Totaal verstrengeld met regelingen en afspraken. Het is bijna een huwelijk. Hier stapt niemand uit een voetbalcultuur in. Het kan alleen als deze mensen opstappen en de gemeente het loslaat."

Wetzel: "Voor mij geldt ongeveer hetzelfde. Alleen bij de juiste structuur. Ik ben niet te beroerd om de jeugdopleiding te doen. Ik zou me dolgraag weer willen inzetten voor de club. Stel dat Dick Advocaat het doet, hij is de baas en vraagt mij? Dan doe ik het onmiddellijk."

Van der Ende: "Dan schrijf ik het beleidsplan wel."

Bral: "En koop ik weer een seizoenskaart. Beloofd!"