De kansloze strijd van Rankovic: chaosclub ADO in optima forma

door Chris Tempelman

 

 

Het ontslag dat al lang en breed aangekondigd was, kwam er op de late zaterdagavond. Dat Aleksandar Rankovic een kansloze strijd streed bij ADO Den Haag was al enige tijd duidelijk, alleen het moment van ingrijpen moest nog worden bepaald. Al na acht duels afscheid nemen van de oefenmeester – en in zijn kielzog ook van assistent Richard Knopper – getuigt in ieder geval van weinig visie en beleid. Chaosclub ADO Den Haag in optima forma.

 

De club wilde een 'in goed overleg-bericht' de wereld in slingeren, maar Rankovic zelf gaf aan dat ADO Den Haag gewoon moest zeggen dat het een besluit van de club is. Terwijl het nieuws overal al bekend was en de nacht van zaterdag op zondag aanbrak, meldde ADO Den Haag nog niets op de eigen website. Ook dat is ADO Den Haag, alles ligt al op straat voor er iets gemeld wordt. Rankovic zat tegen FC Twente voor het laatst op de bank en voelde na de verloren wedstrijd dat het einde nabij was. Je zag het, je merkte het, je voelde het. Grauwe blik, geprikkelde antwoorden, een reddeloze pose. Na een rumoerige week was hij de volgende die aan de beurt was. Of beter gezegd: de eerste, maar daarover later meer.

 

Precies acht competitiewedstrijden en een bekerduel duurde zijn eerste klus als hoofdtrainer. Rankovic slaagde er niet in een logisch elftal te formeren, haalde met gods gratie vier punten door wonderlijke ontsnappingen tegen VVV en AZ en goochelde met systemen en namen. 

 

Tijdens de voorbereiding kreeg hij de ene nieuwe speler na de andere, kwalitatief goede spelers die ADO verder konden helpen zaten er nauwelijks bij. Routiniers moesten vertrekken, jonge ervaren krachten en buitenlandse middelmaat moesten het nieuwe ADO Den Haag vormgeven. Martin Jol splitste hem een vreemdelingenlegioen in de maag.

 

 

Samenvattend kun je zeggen dat Rankovic in plaats van goede spelers ontslag kreeg. Dat geeft het snelle congé een nare bijsmaak. De mensen die Rankovic en de spelers haalden, zijn net zo schuldig. ADO blijft op deze manier maar voortmodderen. De onrust houdt aan en eist weer een slachtoffer. Winnaars zijn er niet aan te wijzen, ook Martin Jol kan zich onmogelijk een winnaar voelen nu hij zijn onderlinge strijd met de trainer in zijn voordeel heeft beslist.

 

Die onderlinge strijd woedde al enige weken. Rankovic heeft in de voorbereiding op het seizoen al gemerkt dat hij niet de spelers kreeg die hij wilde. Hij verborg zijn onvrede voor de buitenwereld, maar liet intern van zich horen. Niet dat hij gehoord werd, want Jol en zijn entourage bepaalden wie er kwamen, gevoed door de door de jaren heen opgebouwde contacten. 

Rankovic moest er mee aan de slag. Daarmee was voor de trainer zijn rol in het technisch hart ook overbodig. Dat had hij intern al duidelijk gemaakt, vorige week liet hij daar voor het iets over los in de media toen hij meldde dat hij slechts twee spelers heeft gekregen die hij wilde. Het zette de verhoudingen op scherp.

 

 

Lekken

Rond de wedstrijd tegen PSV barstte vorige week het eerste bommetje. Dat het kamp-Jol bepalend is binnen de club is voor niemand een verrassing. Dat er doorzichtige spelletjes gespeeld worden door informatie te lekken om mensen te beschadigen en te beïnvloeden is onnodig en niet kies. Het hoort er kennelijk bij.

 

Dat de band tussen de hoofdtrainer en de technische man niet best is, kwam voor buitenstaanders misschien als een verrassing. Maar wie de karakters van Jol en Rankovic een beetje kent kan niet verbaasd zijn. Trots, eigenwijs en koppig zijn drie eigenschappen die op beiden van toepassing zijn. Dat gaat lastig samen. Het mag zeker een inschattingsfout van beide kanten genoemd worden. Het verlangen van Rankovic om op eigen benen te staan en de kans dat bij de club te kunnen doen waar hij zelf speelde, won het afgelopen zomer. Zijn boezemvriend Fraser - voormalig trainer van ADO Den Haag – weet uit eigen ervaring hoe de lijntjes lopen in het Haagse en praatte Rankovic bij tijd en wijle bij. Dat Rankovic meer met Fraser praatte dan met Martin Jol is eigenlijk veelzeggend.

 

Tijdens de presentatie van Rankovic schaarde Jol zich vierkant achter de nieuwe sterke technische man. Een oud-speler, een krijger, Balkan-mentaliteit, een ambitieuze trainer, Jol somde op waarom hij Rankovic als de ideale trainer zag. Wat de trainer toen nog niet wist, was dat hij opgescheept zou worden met een lading spelers uit het Jol-circuit die (nog) niet aan het vereiste niveau voldoen of die niet wedstrijdfit in Den Haag arriveerden. Je vertrouwen uitspreken in een trainer en hem een uiterst matige selectie geven is als een auto verkopen en niet zeggen dat er drie van de vier banden onder je auto in slechte staat zijn.

 

 

Op de maandag na PSV-ADO Den Haag volgden er interne gesprekken. Club en technisch hart kwamen met een niet verwachte oplossing. In een poging de rust te doen wederkeren vergaloppeerde de clubleiding zich. De Jol-volgelingen Santoni en Hoogendorp werden geslachtofferd als assistenten van Rankovic. De spelers die hun steun uitspraken in de hoofdtrainer kregen hun zin, maar in werkelijkheid schoven de panelen gewoon wat heen en weer. Dat spitsentrainer Hoogendorp meegesleurd werd in de val van Santoni beschadigde de ex-spits onnodig.

 

Komende week stonden er gesprekken gepland over de invulling van de technische staf. Die gesprekken gaan door, maar met een andere insteek nu de hoofdtrainer is ontslagen. De bedoeling leek dat Virgilio Teixeira (de trainer van Jong ADO Den Haag) als assistent zou worden toegevoegd. Inderdaad, ook een speler die door Jol met een gerust hart deze positie wordt toevertrouwd. Bovendien een oud-speler die zijn ambities ooit hoofdtrainer van ADO te willen worden al eens uitsprak. Er was intern echter discussie over en dat is een goede zaak aangezien dat betekent dat niet de wens van één iemand wordt opgedrongen maar dat er met argumenten gediscussieerd wordt over hoe het verder moet.

 

De aanstelling van een ervaren assistent-trainer naast Rankovic had voor de trainer en voor de club waardevol kunnen zijn. Een trainer zonder dubbele agenda die zijn kennis en kunde in dienst wil stellen van Rankovic en ADO Den Haag. Als algemeen directeur Mohammed Hamdi die had kunnen vinden en hij had Jol kunnen overtuigen dat die optie een goede zou zijn dan had er misschien een basis voor de toekomst kunnen ontstaan. Een soort mediator in een niet soepel verlopend huwelijk. Maar die mogelijkheid werd kennelijk als heilloos gezien. Een directe scheiding werd noodzakelijk geacht.

 

 

Hans Klok-truc

De truc met de assistenten lijkt een Hans Klok-truc. Iemand stapt in een kast en verdwijnt, in werkelijkheid dient de dubbele achterkant als verstopplek. Van verdwijnen is geen sprake, hooguit van verbergen. Insiders wisten al dat Jol in de rol van Hans Klok kruipt en dat Rankovic bij aanhoudende slechte resultaten alsnog plaats moest maken. Santoni en Hoogendorp moeten dit scenario kennen. Het gebeurde uiteindelijk nog sneller dan verwacht. Nu naast Rankovic ook Knopper weg moet, is de weg voor het verdwenen duo vrij om terug te keren. Wie dacht dat het terugzetten van de assistenten een steuntje in de rug van de trainer was, kent de verhoudingen en de achtergronden niet. Jol is aangesteld om de touwtjes in handen te nemen en die rol vult hij op geheel eigen wijze in.

 

Daar kan iedereen van alles van vinden, maar die keuze heeft de club gemaakt na het dramatisch verlopen vorige seizoen. Toen had Jol overigens ook een vinger in de pap bij de aanstelling van Alan Pardew. De toezegging aan de Engelse manager om allerlei Engelse spelers te mogen halen, pakte toen vrij slecht uit. Het had een vingerwijzing kunnen zijn dat de macht bij Jol en consorten leggen een risico met zich meebracht. Duidelijk is wel dat de lijn-Jol niet binnen de hele club breed gedragen wordt. Op de werkvloer en onder de jeugdtrainers klinken er kritische geluiden. Na het bekend worden van het vertrek van Rankovic schoten de appberichten vol verbazing en afwijzing her en der al de telefoons binnen.

 

 

De spelers steunden hun trainer, wat moesten ze anders zeggen. De kwaliteit om spelers voor hem te winnen door zijn arbeidsethos en zijn sociale vaardigheden heeft Rankovic. Maar met name voor rust zag je tegen Twente geen spelers die ten koste van alles voor hun trainer streden. Iedere hoofdtrainer moet resultaten halen. Dat een eventuele volgende trainer het met dezelfde selectie voor elkaar moet boksen en dus ook een kansloze missie tegemoet gaat, doet er niet toe. Zo werkt de voetballerij is dan de dooddoener. De voetballerij die zichzelf in stand houdt door dit normaal te vinden.

 

 

De thuiswedstrijd tegen Twente was voor ADO Den Haag de eerste Eredivisiewedstrijd waarin Rankovic het zonder zijn assistenten Santoni en Hoogendorp moest doen. De ogen en oren van Jol op de werkvloer werden ze genoemd. Hun gemis was inhoudelijk niet zo’n probleem, maar het signaal was duidelijk. Rankovic moest het nu bewijzen. Hij beweerde niet om het vertrek van de adjudanten te hebben gevraagd, Jol benadrukte in een verklaring dat het voor de rust rond het elftal beter was. Die verklaringen zijn wat tegenstrijdig. De druk op de Servische oefenmeester werd er in ieder geval mee opgevoerd. Alleen resultaten konden zijn eerste hoofdtrainersklus tot een succes maken, maar zelfs dan was behoud van zijn baan niet zeker geweest. Resultaten halen was een haast onmogelijke opgave, maar in de ogen van de strijdbare trainer is niets onmogelijk. Die strijdbare houding valt te prijzen, maar als hij op de persconferentie na de wedstrijd tegen Twente aanknopingspunten ziet in plaats van dat hij de overduidelijke tekortkomingen van zijn elftal aanstipt, wordt het lastig. ADO werd een uur lang weggetikt, kwam door een wonder op 2-2 en verloor terecht. De teleurstelling over de late twee tegentreffers was begrijpelijk, maar kwam misplaatst over. Na het verplicht perspraatje volgt de onheilstijding.

 

 

Compensatie

Eigenlijk zat hier al een verslagen trainer die het onheil voelde aankomen. Misschien luchtte het nog wel op ook. Natuurlijk zou hij zelf nooit de beslissing nemen, daar is hij te trots en eerzuchtig voor. Dat ADO hem nu financieel zal moeten compenseren is een hard gelag gezien de financiële positie van de club. Rankovic weet als geen ander hoe het werkt. Werken in een omgeving waar wantrouwen heerst en waar samenwerken onmogelijk is, is zinloos. Diezelfde redenatie zal de club hanteren. Het vertrek van de assistenten was slechts een afleidingsmanoeuvre, Rankovic is één duel later zelf het slachtoffer.

 

Dat hij tegen Twente een paar spelers opstelde die Jol bestempelde als prima versterkingen was een wanhoopspoging in het gevlei te komen. Een keuze die hij niet had hoeven maken, maar wel maakte. Met het opstellen van spelers als Nikos Karelis en Dario Del Fabro wilde Rankovic tegelijkertijd zijn gelijk aantonen. Hij beweert al enige tijd dat deze spelers niet wedstrijdklaar zijn, dat ze te lang niet hebben gespeeld om er nu al te kunnen staan. Dat was duidelijk te zien. Dat een speler als Andrei Ratiu daarnaast een uur lang opzichtig mocht falen was ook pijnlijk. Voor degene die hem als een waardevolle aanvulling zagen (Jol) en voor degene die hem liet staan (Rankovic). Rankovic luisterde nadat hem eerder in de week was verweten niet voldoende te luisteren, maar haalde zijn gelijk nadat hij zag dat zijn ploeg na vier wissels beter ging spelen. De trainer probeerde vertrouwen te houden en dacht dat hij in staat was een goed elftal te smeden. Tevergeefse hoop. De clubleiding greep in en bedankte de trainer die de nieuwe start vorm moest geven.

 

 

Jol moet nu zijn inschattingsfouten die hij met de lading binnengeloodste spelers maakte compenseren door een nieuwe sterke eindverantwoordelijke aan te stellen. Iemand uit zijn kringetje lijkt voor de hand te liggen, de assistenten zijn er al. De onrust in Den Haag houdt zo aan. Daar achter de duinen hebben ze het woord onrust uitgevonden, borrelt en ettert het dag in dag uit, week in week uit en maand in maand uit. Rust is een wens maar nooit realistisch, achter de schermen rommelt het voortdurend. Het is het lot van de volksclub. De geschiedenis herhaalt zich van tijd tot tijd. En zal zich waarschijnlijk blijven herhalen tot in de lengte van de dagen.

 

ADO Den Haag maakte tegen Twente opnieuw een machteloze indruk en verloor volkomen terecht met 2-4 van FC Twente. Terugkomen van 0-2 naar 2-2 tegen de superieure Enschedese formatie verdient zeker een compliment, maar de nadruk moest natuurlijk liggen op weer een kansloos optreden van een groot aantal nieuwe spelers, een gebrek aan creativiteit in het elftal en de onhoudbare positie van de hoofdtrainer.

 

 

Ratiu

Het contrast kon haast niet groter. Jayden Oosterwolde, Godfried Roemeratoe en Jesse Bosch houden al enkele weken uitstekend stand in het elftal van FC Twente. Drie jeugdproducten die de kans kregen en die hem met beide handen aanpakten. Zo kan het dus ook. Bij ADO Den Haag liepen spelers als Nikos Karelis, Ilay Elmkies, David Philipp, Andrei Ratiu en Dario Del Fabro. Aangewaaid uit verre oorden, maar voorlopig hebben ze nog geen indruk gemaakt. Waar bij Twente de aanstelling van Ron Jans en Jan Streuer als ervaren trainer en een ervaren technisch directeur bijzonder goed uitpakt, daar hebben Aleksandar Rankovic en Martin Jol ADO Den Haag niet aan nieuwe energie kunnen helpen.

 

ADO Den Haag-FC Twente was ruim een uur lang een parodie op een voetbalwedstrijd. Daar heb je namelijk twee ploegen voor nodig. Twente had zichzelf een makkelijke middag kunnen verschaffen, maar vergat al bij rust op een comfortabele voorsprong te staan. Bij ADO Den Haag was geen sprake van een schokeffect na een onrustige week. Of eigenlijk wel, de schok dat het elftal - ook met andere namen – niet beter kan dan dit. Een pijnlijke constatering, maar wie is er schuldig. Trainer Rankovic omdat hij er nog geen behoorlijk elftal van heeft kunnen maken of het technisch hart onder leiding van Jol die de trainer heeft opgescheept met een kwalitatief zeer matige spelersgroep? Ergens in het midden ligt het antwoord.

 

Jaloers

Met jaloerse blikken moet de Haagse clubleiding naar de Twentse opponent gekeken hebben. Niet alleen het verzorgde spel waarmee de Tukkers de simpele maar uiteindelijk zwaarbevochte zege op ADO bereikte was daar verantwoordelijk voor. De manier waarop ze in Enschede orde hebben gebracht in de chaos die er wel degelijk heerste, is bewonderenswaardig. Wat hadden ze dat graag in Den Haag gedaan. In Enschede en Den Haag was het vorig seizoen behelpen, de toekomst was grauw en de financiële middelen beperkt. Toen Jans aantrad stonden er een handvol spelers onder contract. Creativiteit en positivisme waren nodig om een nieuwe start kansrijk te maken. In Den Haag is het armoe troef op het veld en overheerst de negativiteit.

 

 

Het biedt weinig houvast voor een doorstart onder een nieuwe trainer. Martin Jol heeft zijn verantwoordelijkheid genomen door er in te stappen, maar het heeft weinig geholpen. Hij is nu verantwoordelijk dat het weer fout is gegaan. Iedere beslissing die nu genomen zal worden om weer een nieuwe start te maken zal met argusogen bekeken worden. Jol kan zich geen misstap meer permitteren. En ADO Den Haag al helemaal niet.