Petrovic: 'Dit is mijn land, hier wil ik het laten zien'

door Dennis Jansen

 

 

Het is 31 december 2003, een gezellige oudejaarsavond in huize Petrovic. De telefoon rinkelt. Een onbekend nummer. Zeljko Petrovic neemt niet op, maar luistert wel zijn voicemail af "Daar stond Ruud Gullit op. 'Ik word trainer van Feyenoord en wil jou als assistent, kun je me morgen bellen?'."

 

Als Petrovic de volgende ochtend zijn mobiel pakt om terug te bellen, kijkt hij eerst goed rond ofer ergens camera's hangen. Ïk dacht dat ik in de maling werd genomen. Ik begon ook alieen maar met'hallo?'. Toen zei Ruud: 'Hey ouwe pik'. Het ijs was gebroken."

Zo begon, op nieuwjaarsdag 2004, feitelijk de trainerscarrière van Zeljko Petrovic. "We spraken daarna af bij hem thuis in Amsterdam. Zo groots, maar lief en menselijk tegelijk. Ik was onder de indruk."

 

 

Twaalf jaar later zit Petrovic ontspannen in een loungebank van hotel Jagershorst in Leende, waar ADO Den Haag op trainingskamp is. De voormalige ]oegoslaaf is terug in de eredivisie, voor het eerst als hoofdtrainer. De Haagse club verkoos Petrovic boven Maurice Steijn op voorspraak van technisch adviseur Dick Advocaat. De twee werkten samen bij het nationale team van Servië (2014) en Sunderland (2015)."Natuurlijk kennen we elkaar goed, maar Dick Advocaat schuift mij heus niet naar voren omdat ik zijn vriend ben. Je moet wel wat kunnen."

 

 

 

Drie doelpunten

Lang moest Petrovic wachten op zijn kans in Nederland. Eén jaar stond hij aan het roer bii RKC Waalwijk in de Jupiler League (2007-2008). Met de Brabantse club kwam hij drie doelpunten tekort voor promotie naar de eredivisie. Verder was hij als trainer in a1le uithoeken van de wereld werkzaam: van Hamburg tot Londen, van Tokio tot Dubai en van Dagestan tot Servië. Hij lacht."Tsja, de meeste trainers doen het andersom: die trainen eerst een paar jaar in Nederland en gaan dan naar het buitenland."

 

Eindelijk is Petrovic aan de slag in de Nederlandse eredivisie, daar waar hij per se wilde werken. Zijn competitie. Waar hij ter wereld ook zat, alijd zorgde hij ervoor dat ie het Nederlandse voetbal kon zien. In Japan liet hij een schotel in zijn appartement monteren."Hier woon ik met mijn gezin. Mijn zoon heeít zijn eigen appartement, mijn dochter studeert in Rotterdam. Dit is mijn land, mijn competítie, hierwil ik het laten zien. Ik ben een Nederlandse trainer. N{ijn familie en voetbal zijn alles voor me. Je kunt me voor de keuze stellen: de hele Van der Valk-keten overnemen ofvoor twee tonnetjes een club trainen en je raadt het al: dan ga ik trainen."

 

En dan het liefst met eigen verantwvoordelijkheid. Petrovic stond op eigen benen bij Boavista, RKC, Urawa Red Diamonds en Al-Shaab en was de rechterhand van Ruud Gullit, Martin ]ol, Avram Grant, Guus Hiddink en Dick Advocaat. In twaalf jaar tijd was hij langer assistent dan hoofdtrainer. "Maar in mijn hoofd ben ik altijd hoofdtrainer geweest. Betekent niet dat ik geen assistent on zijn. Accepteer je die rol dan moet de knop om. Geen probleem. Loyaliteit vind ik het allerbelangrijkste in de voetballerij.Het beste voorbeeld is de dag dat Advocaat hem vroeg voor ADO Den Haag. Petrovic had amper zijn ja-woord gegeven of een club in het Engelse Championship belde. Of hij  naar Londen wilde komen. 'Petro' kon zo tekenen."Maar ik had 'ja' gezegd tegen Dick en ADO. Een ja-woord is belangrijker dan een handtekening."

 

 

Hoogste niveau

De eredivisie gloorde. Sinds hij begin oktober 2015 met Advocaat was opgestapt bii Sunderland, wilde hij één ding: werken op het hoogste niveau in Nederland. "Oh, er kwam genoeg voorbij in de maanden dat ik thuis zat. Dichtbii, ver weg, gevaarlijke landen. Als ik wil kan ik morgen aan de slag, maar ik wilde graag naar de eredivsie."

 

Waarom dat eerder nooit lukte? De trainer zucht en wijst op de beeldvorming die volgens hem de laatste jaren steeds belangrijker is geworden. De uitspraak van Johan Derksen, die hem een'babbelzieke Joegoslaaf noemde, echode lang na. Petrovic heeft bovendien het gevoel dat hij door zijn grappige accent nietaltijd serieus genomen wordt."Ik hoef maar 'hallo' te zeggen door de telefoon en mensen weten meteen: dat is Petro. Ik kan er niets aan doen. Ik ben hier niet geboren, heb een accent, maar lees en versta alles honderd procent. Ik ben in Vught geweest, bij het taalinstituut van de nonnen. Om mijn dialect te verbeteren. Niet doen, zeiden ze. Ga maar naar huis. Het wordt nooit weggepoetst, maar dit is veel mooier. En luister eens naar Arsène Wenger. Die praat al twintig jaar met een accent. Daar hoor je nooit iemand over."

 

 

Op en top prof

Wie hem beter kent, benadrukt Petrovic, weet dat hij zijn vak zeer serieus neemt, als voetballer én trainer. "Ik ben op en top prof. Bereid elke training tot in de puntjes voor."

 

Zeljko Petrovic begaf zich dan ook niet tussen de eerste de besten. Als voetballer niet, en ook niet als trainer. Mattijs Manders, de huidige directeur van ADO Den Haag, gaat er prat op dat 'Petro zo even Maradona kan bellen'. "Haha, nou ik heb wel zijn nummer, maar dat verandert nogal eens", lacht de trainer die in de jaren 90 bij Sevilla een paar maanden samenspeelde met 'Pluisje'. 

 

"We hoorden op een gegeven moment dat Maradona zou komen. Heb ik onmiddellijk mijn shirtje met rugnummer tien ingeleverd. Ik wilde het moment voor zijn dat hij het zou opeisen. Twee jaar geleden kwamen we elkaar weer tegen in de Verenigde Arabische Emiraten. Zat hij bij Al-Wasl, ik bij Al-Shaab. Vertelde hij dat verhaal aan een journalist. Vond-ie nog steeds prachtig. Natuurlijk heeft Maradona verkeerde dingen gedaan, maar vergeet niet dat hij ook miljoenen heeft geschonken aan goede doelen. Hij was de beste aller tijden. Bij hem was elke wedstrijd een verhaal. Hij is de enige die over zichzelf in de derde persoon enkelvoud mag praten, vind ik. Maradona was één van de weinige spelers ter wereld, ik denk alleen met Cruijff, die Haarlem kampioen van Nederland konden maken."

 

Petrovic leerde het trainersvak van Martin Jol. "In mijn laatste jaar bij RKC Waalwijk zat ik al bij hem in de trainerskamer. En maar schuiven met de pionnetjes, en maar praten over voetbal, over tactiek, over spelers. Hij had geluk met mij, want ik speelde nog en stond eigenlijk als een trainer in het veld."

 

In het begin maakte hij fouten, zeker toen Gullit bij Feyenoord al snel onder vuur kwam te liggen. "Zo triest en tragisch. Zoveel stromingen. Gebabbel achter zijn rug om. Ik wilde mensen aanvliegen. Kon het niet camoufleren. Weet je dat ze Kalou wilden wegdoen? Mensen die zeggen dat Gullit gefaald heeft, hebben het gruwelijk mis."

 

Bij West Ham United was Petrovic de rechterhand van Avram Grant, de Israeliër. "Daar kon ik geen uren, maar dagen achtereen naar luisteren." Guus Hiddink nam hem mee naar Anzji Machatsjkala in het verre Dagestan. "Wereldwijd een grote meneer. Zijn omgang met verschillende karakters en nationaliteiten was uniek. Ja, dat het dan een keer niet lukt, zoals bij Oranje de laatste keer, kan iedere grote trainer overkomen. Kun je van Cambuur Leeuwarden Champions League-voetbal verwachten? Ranieri was zogenaamd overal geflopt, maar maakt wel Leicester kampioen."

 

Louis van Gaal

Petrovic liep stage bij Louis van Gaal en werkt nu voor de derde maal met Advocaat. "Ik zal nooit een Van Gaal of Advocaat worden, maar op het veld lijk ik wel het meest op die twee. Qua drive, coaching en beleving. Erbovenop zitten. Daar buiten lijk ik op niemand. Ben ik mezelf. Petro."

Zeljko Petrovic voetbalde zeventien jaar en is nu twaalf jaar trainer, maar hij weet het zeker: "Trainer zijn is mooier dan voetballer. Voetbal je, dan ben je met jezelf bezig. Daar heb je ook de meeste invloed op. Als trainer ga je voor de teamprestatie. Winnen met z'n allen. Uitvoeren wat is afgesproken. Je kijkt naar de ontwikkeling van spelers en probeert jongens van 17, 18 verder te helpen. Bij HSV waren vier, vijf spelers kansloos. Moesten weg.  Met Martin Jol en Ricardo Moniz zijn we als gekken met die gasten in de weer geweest. Maximilian Beister brak door, Sidney Sam kwam bij Schalke, Änis Ben-Hatira bij Hertha, Dennis Aogo werd international en kijk naar Jérôme Boateng. Dat zijn mooie dingen."

 

Nu telt ADO Den Haag en Petrovic weet 't: het is voor hem nu of nooit om als trainer door te breken in de eredivisie. "Je zou inderdaad van een breekpunt kunnen praten. Het is nu een aantal jaren in de eredivsie werken, of nooit meer."

 

Of hij daarover stress voelt? Petro schudt het hoofd en zegt met zijn welbekende accent: "Ik voel druk nul procent."